Γνώσεις

Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες είναι σε θέση να γνωρίζουν και να αναλύουν:

• τα χαρακτηριστικά των σύγχρονων πολυπολιτισμικών κοινωνιών και τις διαστάσεις της εκπαίδευσης των μεταναστών/τριών. 
• ζητήματα ετερότητας, ταυτότητας στην εκπαίδευση και προβλήματα στο πεδίο
• την έννοια του εθνοκεντρισμού/κοσμοπολιτισμού, του ρατσισμού και της ξενοφοβίας, των προκαταλήψεων και των στερεοτύπων
• τη σημασία της δημοκρατικής, της αντιρατσιστικής εκπαίδευσης και της εκπαίδευσης στα ανθρώπινα δικαιώματα
• Τα μοντέλα και τους στόχους της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης και παιδαγωγικής
• Ζητήματα φύλου και ετερότητας-διακρίσεων

Δεξιότητες

Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές/τριες αναμένεται να: 

• να αναγνωρίζουν τις διαφορετικές προσεγγίσεις στο πεδίο της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης και παιδαγωγικής 
• να κατανοούν τις λογικές που διέπουν τις διαφορετικές προσεγγίσεις και να εντοπίζουν τα όρια και τις αντιφάσεις τους 
• να εξηγούν γιατί οι διακρίσεις σε βάρος των αλλοδαπών ή μειονοτικών μαθητών στο πεδίο της εκπαίδευσης συνδέονται στενά με τις ταξικές ανισότητες           

•  Παραγωγικής και επαγωγικής σκέψης
• κριτικής προσέγγισης και σύγκρισης πληροφοριών
• Μελέτης σε ατομικό και ομαδικό επίπεδο

Σύντομη Περιγραφή Μαθήματος

Το μάθημα επιδιώκει να παρουσιάσει τα διαφορετικά ερωτήματα σχετικά με το περιεχόμενο και τους σκοπούς που συνδέονται με τον πολιτισμικό πλουραλισμό, τη διαπολιτισμική εκπαίδευση και παιδαγωγική, τη συμπερίληψη και τη σχολική ένταξη των «διαφορετικών» μαθητών/τριών. 

Επιμέρους στόχος του μαθήματος είναι η ανάλυση των εξής θεμάτων: διγλωσσία και εκπαίδευση, εκπαίδευση εκπαιδευτικών και ετερογένεια, σχολική αποτυχία-σχολική επίδοση και σχολική διαρροή (dropout) αλλοδαπών μαθητών/τριών, μεταναστών/τριών, προσφύγων και μειονοτήτων, δημοκρατία, στερεότυπα, προκαταλήψεις, κοσμοπολιτισμός και ανθρώπινα δικαιώματα στην εκπαίδευση, αντιρατσιστική εκπαίδευση, γονεϊκή εμπλοκή και διαπολιτισμική ικανότητα και επάρκεια εκπαιδευτικών.

Στο πρώτο μέρος θα αναλυθούν οι διάφορες έννοιες στο πεδίο και θα αναλυθούν τα εκπαιδευτικά μοντέλα και η εκπαιδευτική πολιτική για την ένταξη των μαθητώ/τριών με εθνο-πολιτισμικές ιδιαιτερότητες στην Ελλάδα, την Ευρώπη, τις ΗΠΑ, την Αυστραλία και τον Καναδά. Θα υπάρξει σύνδεση με την έννοια της συμπερίληψης.

Στο δεύτερο μέρος θα αναλυθούν εκπαιδευτικά εργαλεία, εκπαιδευτικές πρακτικές και εναλλακτικές προτάσεις για την εκπαίδευση στο πεδίο των μειονοτήτων, των προσφύγων και των μεταναστών/στριών.

Το μάθημα αναπτύσσεται σε 13 μαθήματα.

Η αρίθμηση αναφέρεται στην αντίστοιχη εβδομάδα του μαθήματος.

Τίτλος ενότητας

• Εισαγωγή στη Διαπολιτισμική Εκπαίδευση και Παιδαγωγική,  Ανάλυση όρων (ταυτότητα-ετερότητα)
• Εκπαιδευτική Πολιτική για την ετερογένεια στην Αγγλία-Γαλλία-Γερμανία
• Διγλωσσία και Εκπαίδευση. Η περίπτωση των ΗΠΑ και του Καναδά
• Η εκπαιδευτική πολιτική για την ετερογένεια στην Ελλάδα. Μοντέλα και εργαλεία
• Ξενοφοβία/Εθνικισμός/Εθοκεντρισμός στερεότυπα-προκαταλήψεις και ρόλος της εκπαίδευσης
• Δημοκρατία-συμμετοχικότητα και εκπαίδευση
• Αντιρατσιστική εκπαίδευση
• Eκπαίδευση στα ανθρώπινα δικαιώματα- Παιδαγωγική των ανθρωπίνων δικαιωμάτων
• Εκπαίδευση προσφύγων. Ασυνόδευτοι ανήλικοι πρόσφυγες και πρόσβαση στην εκπαίδευση
• Εκπαίδευση Μουσουλμανοπαίδων. Εκπαίδευση Ρομά
• Εκπαιδευτική επίσκεψη στο Σχολείο των Εξαμιλίων
• Επανάληψη-αξιολόγηση

Η αξιολόγηση των φοιτητών είναι διαρκής καθ’ όλη τη διάρκεια του εξαμήνου και περιλαμβάνει 

1. Γραπτές ασκήσεις μικρής έκτασης (300 λέξεις) για τον έλεγχο τόσο της κατανόησης των θεμάτων που αναπτύσσονται στο πλαίσιο της ενότητας, όσο και της κριτικής ικανότητας και της ικανότητας γραπτής έκφρασης των φοιτητών. (25%)
2. Παράδοση τελικής Εργασίας (50% )
3. Παρουσιάσεις των εργασιών και σχολιασμός εργασιών άλλων φοιτητών (25%)

• Ασκούνη Ν. (2006), Η εκπαίδευση της μειονότητας στη Θράκη. Από το περιθώριο στην προοπτική της κοινωνικής τάξης, Αλεξάνδρεια, Αθήνα.
• Βαρνάβα–Σκούρα Τζ. (επιμ.) (2008), Παιδαγωγικές δράσεις και διδακτικές προσεγγίσεις σε πολυπολιτισμικό περιβάλλον: το παράδειγμα του 132ου Δημοτικού Σχολείου Αθηνών, Ντουντούμης, Αθήνα.
• Cummins, J. (1999), Ταυτότητες υπό Διαπραγμάτευση: Εκπαίδευση με σκοπό την ενδυνάμωση σε μια κοινωνία της ετερότητας, Gutenberg, Αθήνα.
• Κάτσικας Χρήστος - Εύα Πολίτου (1999), Εκτός “Τάξης” το “Διαφορετικό”, Gutenberg, Αθήνα.
• Μάρκου Γ. (1996), Προσεγγίσεις της πολυπολιτισμικότητας και η διαπολιτισμική εκπαίδευση-επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, Υ.Π.Ε.Π.Θ., Γ.Γ.Λ.Ε., Αθήνα.
• Νικολάου Γ. (2011). Διαπολιτισμική Διδακτική, Αθήνα: Πεδίο.
• Ντούσας Δ. (1997), Rom και Φυλετικές Διακρίσεις, Gutenberg, Αθήνα.
• Τσιάκαλος Γ. (2009), Οδηγός αντιρατσιστικής εκπαίδευσης, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα.
• Χαραβιτσίδης Π., (2013), Χτίζοντας ένα δημοκρατικό και ανθρώπινο σχολείο στην Αθήνα,  Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη, 2013 

https://eclass.uop.gr/courses/SEP291